Ríkisútvarpið á það til að misbjóða hlustendum með ýmsum hætti, þótt margt sé þar auðvitað ágætlega gert. Í morgunþætti Rásar tvö (23.09.2009) skoðuðu umsjónarmenn dagblöðin og frétt á forsíðu Morgunblaðsins um sendiráð Íslands í Japan varð þeim tilefni til nokkurra orðaskipta. Skemmst er frá því að segja að samtalið einkenndist af fáfræði og fordómum um utanríkisþjónustu lýðveldisins og íslensk sendiráð. Raddblærinn sagði sitt um skoðun umsjónarmanna á sendiráðum. Fyrst er það til að taka að annar umsjónarmanna hafði greinilega ekki skilið fréttina sem um var rætt. Eða ekkert lesið nema fyrirsögnina, sem er villandi, og frétt Morgunblaðsins er illa framsett. Sá hagaði orðum sínum þannig að helst var að skilja að rekstur sendiráðsins í Japan kostaði hálfan annan milljarð á ári! Í fréttinni kemur fram að stofnkostnaður var 815 milljónir. Það vissu allir, að það var dýrt að festa kaup á húsnæði í dýrustu borg heims og urðu um það umræður á sínum tíma og það var gagnrýnt. Jafnframt var viðurkennt að húsakaupin væru góð fjárfesting, og litlar sem engar líkur væru á tapi, ef seinna væri ákveðið að selja. Stofnkostnaðurinn er tiltekinn í fjárlögum 2000- 2001 og allur kostnaður við rekstur sendiráðsins frá upphafi, í tæpan áratug, nemur einum og hálfum milljarði.
Raunar er þetta álíka vitlaust og að taka stofnkostnað og rekstrarkostnað RÚV frá upphafi og segja að RÚV sé upp á svo og svo háa upphæð. Ætli mundi ekki heyrast hljóð úr horni í Efstaleitinu, ef slíkum reiknikúnstum væri beitt. En Ríkisútvarpið er sem kunnugt er þekkt fyrir ábyrga fjármálastjórn og aðhald á öllum sviðum.
Niðurskurður verður auðvitað í starfsemi utanríkisþjónustunnar eins og annarsstaðar hjá því opinbera. Það var óheiðarlegt að láta að því liggja að lítt væri skorið niður í utanríkisráðuneytinu nema framlög til þróunarhjálpar. Auðheyrt var og greinilegt að umsjónarmenn vissu ekkert um hlutverk eða störf sendiráða, en létu sig hafa að bulla um það engu að síður. Sjálfsagt mun sendiráðum fækka og ekki mun starfsfólki fjölga.
Áhugamaður um utanríkismál,sem ræddi þetta samtal við Molaskrifara, sagði að sennilega væri ákveðin vísitala ,sem stundum er notuð um andlegt atgervi, fyrir neðan frostmark í þessum þætti. Ekki hlustar Molaskrifari nógu oft á þáttinn til að hafa skoðun á því, en hitt er víst að samtal af þessu tagi, sem hér hefur verið gert að umtalsefni mundu Englendingar kalla, og nú ætlar Molaskrifari að sletta ensku: An insult to intelligence. Móðgun við heilbrigða skynsemi, – svona lauslega þýtt. Mér fannst þetta þjóðarútvarpinu til skammar. Þetta voru óvönduð og ófagleg vinnubrögð.
Það kemur æ betur í ljós hvílík reginmistök það voru hjá yfirmönnum RÚV að slátra Morgunvaktinni á Rás eitt og setja þetta rugl á Rás tvö í staðinn.
Ósköp var annars að heyra talað um að versla mjólk í Kastljósi RÚV (22.09.2009) og ekki tók betra við þegar sami fréttamaður sagði: Er eðlilegt að málin séu að taka þetta langan tíma? Ekki boðlegt málfar. Það eru gerðar kröfur til RÚV, sem fellur á hverju prófinu á fætur öðru.
Meira um Kastljós (23.09.2009). Gott viðtal hjá Helga Seljan við landbúnaðar- og sjávarútvegsráðherra. Hef hinsvegar sjaldan séð jog heyrt jafn slaka frammistöðu ráðherra. Molaskrifara taldist til að Helgi hafi fimm sinnum spurt ráðherra sömu spurningar í upphafi viðtalsins og fékk aldrei svar. Eftir stendur að landbúnaðarráðherra finnst verðsamráð framleiðenda í góðu lagi ,ef um er að ræða bændur og kjúklingaframleiðendur (kjúklingabændur eru ekki til) . Slíkt er óleyfilegt innan ESB, enda er ráðherrann harður andstæðingur aðildar.
Áhugamaður um málfar benti skrifara á hve einkennilega hefði verið tekið til orða í fréttum sjónvarps (22.09.2009) af óvenju smávöxnum kálfi, sem sá dagsins ljós fyrir norðan. Tvívegis var talað um dvergkú, ekki væri ljóst hvort um dvergkú yrði að ræða. Réttara hefði verið að tala um dvergkálf eða dvergkvígu fremur en dvergkú. Undir þetta tekur Molaskrifari.
6 athugasemdir
Ekkert ping ennþá
Eiður Svanberg Guðnason skrifar:
24/09/2009 at 21:57 (UTC 1)
Mér finjnst leitt, að frá þér skuli…. átti að standa þarna.
Eiður Svanberg Guðnason skrifar:
24/09/2009 at 21:56 (UTC 1)
Sjálfstætt og fullvalda ríki kemst ekki hjá því, þrátt fyrir alla tækni, að starfrækja sendiráð. Það er hluti af því að vera þjóð meðal þjóða, – hvort sem okkur líkar það betur eða verr. Þannig er nú heimurinn í dag.
En auðvitað á að gæta hagsýni. Ég treysti mér til að leggja allar mínar risnuskýrslur á rúmlega 15 ára sendiherraferli undir smásjárskoðun. Ríkisendurskoðun gerði úttekt á starfsemi sendiráðsins í Osló á mínum tíma þar. Við fengum sérstakt hrós fyrir að nýta mjög takmarkað risnufé vel.
Það er mikill misskilningur hjá þér að kalla sendiráðin elliheimili. Opinberir starfsmenn geta starfað til sjötugs. Fæstir starfsmenn utanríkisþjónustunnar eru til sjötugs við störf erlendis. Heilsuhraustir menn, þótt á sjötugsaldri séu, búa oft yfir verðmætri reynslu. Það er eins og þú sért andvígur því að fólk fái að sinna störfum fram til eðlilegra starfsloka. Það er erfitt að skilja orð þín á annan veg. Mér finnst ,að frá þér skuli anda köldu til aldraðra.
Haukur Kristinsson skrifar:
24/09/2009 at 20:32 (UTC 1)
Eiður minn góður. Kjartan hefur nokkuð til síns máls. Þar eð ég hef verið mest allt mitt líf erlendis og í góðum tengslum við sendiráð, ekki síst á meðan ég var formaður Íslandsfélagsins í Sviss í 5 ár, hef ég vel kynnst þessum stofnunum okkar þar.
Nær undantekningarlaust gott fólk, vel menntað og þjóðinni til sóma. En oft varð ég var við mikið bruðl og ósjaldan fór maður að spyrja sjálfan sig; do we need it? Öll svona embætti myndi á skemmstum tíma eigin „dynamik“, sem gerir þau, að eigin mati, ómissandi. Nú tíma Info-teknología hlýtur að geta leyst af hólmi mörg þau störf, sem áður voru unnin í sendiráðum.
Það er öllum þjóðum til sóma að hlúa vel að öldruðum með t.d. fyrirmyndar elliheimilum. En sendiráð eiga ekki að vera hluti af þeim stofnunum.
Kjartan Jónsson skrifar:
24/09/2009 at 16:27 (UTC 1)
Þetta er nákvæmlega sömu óljósu svörin og ég hef fengið annarsstaðar þar sem ég hef spurt – einhver óljós verkefni sem enginn hefur getað sýnt fram á að ekki væri hægt að vinna eða leysa úr einhverri skrifstofukytru í utanríkisráðuneytinu. Kerfi hafa alltaf tilhneigingu til að viðhalda sjálfu sér í gegnum varðhunda sína sem koma með einhver „af-því-bara-rök“ eins og þú varst að bjóða upp á. Svo eru sendiráð lögð niður og enginn kvartar! Nema kannski einhver sem missir vinnuna. Auðvitað er hægt að finna einhver dæmi þar sem þau hafa hjálpað þessu örlitla hlutfalli Íslendinga erlendis sem eru í kallfæri við sendiráð, en það er engin réttlæting.
Eiður Svanberg Guðnason skrifar:
24/09/2009 at 15:39 (UTC 1)
Í Afríku hefur aðeins verið eitt sendiráð í hefðbundnum skilning þess orðs. Í Suður Afríku og því hefur nú verið lokað í sparnaðarskyni. Skrifstofur ÞSSÍ í Afríku hafa sumar hverjar, að minnsta kosti, stöðu sendiráðs, þótt enginn sé þar sendiherrann. Það er meðal annars til að auðvelda starfsfólki störf þess og auka öryggi þess.
Þau störf sem sendiráðin vinna bæði við að aðstoða einstaklinga og fyrirtæki eru yfirleitt ekki básúnuð í fjölmiðlum. Af eigin reynslu veit ég að þau verkefni sem koma inn á borð sendiherra eru af öllu tagi,- allt milli himins og jarðar bæði gleðileg mál og og minna gleðileg. Ég held þú þekkir ekki mjög vel til þessara mála, Kjartan.
Kjartan Jónsson skrifar:
24/09/2009 at 13:44 (UTC 1)
Nú þekki ég ekki nákvæmlega hvað það er sem sendiráð gera, ég veit bara af eigin reynslu að tvö sendiráð í Afríku eru algjörlega gagnslaus venjulegu ferðafólki í Afríku nema það sé í kallfæri við sendráðin. Fréttir undanfarin ár frá íslenskum sendiráðum hafa mest verið af kokteilveislum, oft með forsetanum og útrásarvíkingum. Ég hefði gaman að vita hvað það er sem sendiráðin gera sem ekki er hægt að gera hérna heima í okkar nútímasamfélagi með síma, interneti og hraðsendingarþjónustu. Ég hef spurt þó nokkra en enginn hefur getað svarað því af nokkru viti. Þar til annað kemur í ljós lít ég á sendiráð sem tímaskekkju og tilheyri ekki þessari öld – allavega ekki hjá svona fámennri þjóð. Fjárfestingarstarfsemi fellur heldur ekki undir hlutverk utanríkisþjónustu og er í sjálfu sér engin réttlæting fyrir tilvist sendiráða.