Ungur stjórnmálaleiðtogi sagði í viðtali í dag um úrslit prófkjörs eða forvals: „Við erum að sjá nýtt fólk koma sterkt inn.“ Þetta er sjálfsagt býsna algengt orðalag,en ekki finnst mér það til fyrirmyndar.
Meira um prófkjör. Í vefmogga er tekið svo til orða: “ … sem sigraði prófkjör Framsóknarflokksins á Suðurlandi í dag.“ Menn sigra ekki prófkjörkjör fremur en menn sigra keppni eða leik. Menn bera sigur úr býtum eða sigra í prófkjöri . Það er næstum daglegt brauð um þessar mundir að hnjóta um þessa ambögu.
Eftirfarandi mátti lesa á dv. is í í kvöld. Verið var að fjalla um ófærð og óveður nyrðra.
„Lögreglan hefur þó mest einbeitt sér að vandræðagangi innan bæjarmarkanna og lætur björgunarsveitunum um erfiðari verkefni á vegum úti. Að sögn varðstjóra lögreglunnar á Akureyri hefur fólk á smærri bílum sérstaklega verið að lenda í vandræðum vegna snjóofsans þar sem lítið sem ekkert hefur verið um snjómokstur innanbæjar í dag.“
Við þessa stuttu málsgrein geri ég þrjár athugasemdir.
1, Vandræðagangur er ekki rétta orðið í þessu sambandi. Betra væri að tala um vandræði, erfiðleika.
2. Rangt er að segja : „..lætur björgunarsveitunum um erfiðari verkefni“. Þarna ætti að standa: „.. lætur björgunarsveitirnar um erfiðari verkefni..“
3. Loks spyr ég: Hvað er snjóofsi ? Er það fannfergi, er það stórhríð ?
Ríkisútvarpið hyggst ráða nýjan málfarsráðunaut. Það er mikilvægt starf og næg eru verkefnin. Aðalsteinn Davíðsson gegndi því starfi með sóma. Miklu skiptir að í starfið veljist maður sem vill veg íslenskrar tungu sem mestan. Ríkisútvarpið á lögum samkvæmt „að leggja rækt við íslenska tungu , sögu þjóðarinnar og menningararfleifð“. Þessvegna má ekki ráða í þessa stöðu úr flokki svonefndra „reiðareksmanna“, – þeirra sem vilja láta reka á reiðanum um vernd móðurmálsins.
7 athugasemdir
Ekkert ping ennþá
Ómar Ragnarsson skrifar:
09/03/2009 at 21:18 (UTC 0)
Ég bloggaði nýlega um tískusetningarnar „við erum að sjá“ og „við erum að tala um.“ Einu sinni notaði sjónvarpsmaður einn orðin „við erum að tala um“ í annarri hverri setningu að því er virtist til þess eins og lengja mál sitt, því að til dæmis er styttra mál að segja: „Það verður kaldara…“ heldur en að segja: „Við erum að tala um kólnandi veður.“
Í tilvitnuninni áðan segir stjórnmálaleiðtoginn: „Við erum að sjá nýtt fólk koma sterkt inn“ þegar helmingi fljótlegra og einfaldara er að segja: „Nýtt fólk kemur sterkt inn.“
Birgir Örn Birgisson skrifar:
09/03/2009 at 20:05 (UTC 0)
Þá vitum við hver bar ábyrgð á kjötsúpunni 🙂
Grétar skrifar:
09/03/2009 at 15:53 (UTC 0)
Sæll, Hr. Alvitur.
Í annarri línu hjá þér þarf að vera bil á eftir kommu.
Í fjórðu línu kemur fram orðið prófkjörkjör. Er þetta nýtt orð?
Í sjöttu línu skrifar þú ,,í í kvöld“. Þetta er ekki rétt.
Í elleftu línu ættir þú að hafa punkt á eftir 1 en ekki kommu.
Kveðja, Grétar.
Eiður skrifar:
09/03/2009 at 13:50 (UTC 0)
Sæll Tobbi,
Takk fyrir þessi góðu ráð. Allt er það rétt,sem þú segir „eraðismann“. Þetta fyrirbæri breiðist út eins og bráðafarsótt. B kv ESG
Tobbi skrifar:
09/03/2009 at 10:50 (UTC 0)
Eiður! Tölvan þín gefur möguleika á réttum gæsalöppum eins og allar tölvur nú til dags. þú getur gert þetta á tvennan hátt. Annaðhvort ferðu í insert og svo symbol og leitar að gæsalöppum, eða þá, sem er einfaldara, heldurðu niðri vinstri alt takkanum og svo slærðu eldsnöggt 0132 á talnaskikanum hægra megin (num lock verður að vera á) og þá koma þessar fínu gæsalappir „. Til að loka heldurðu alt og slærð 0147 og þá koma „gæsalappir“ uppi “.
En af því þú ert nú að ræða málfar. Það sem ég held að sé hættulegast á vorum tímum er andskotans „eraðisminn“. Menn eru hættir að eyða. Þeir eru að eyða. Þeir eru að skilja. Prófið er að ganga vel etc. Að sönnu er í samræmi við mélhefða að nota vera+nafnhátt en þá eingöngu um það sem stendur yfir núna og lýkur innan skamms. Bíllinn minn er ekki að eyða neinu nema hann sé í gangi.
Og sjá; innan örfárra ára munu sagnbeygingar hverfa ef svo fer sem horfir. Það væri skaði.
Eiður skrifar:
09/03/2009 at 10:11 (UTC 0)
Sæll Birgir Örn, — þakka þér orðin um Molana mína. Þetta er rétt hjá þér með gæsalappirnar íslensku. Tölvan mín gefur, held ég ekki, aðra möguleika en að hafa bæði greinarmerkin „uppi“. Kannski er ég bara ekki nógu leikinn á tölvuna?
K kv Eiður
Birgir Örn Birgisson skrifar:
08/03/2009 at 23:22 (UTC 0)
Mér finnst frábært að lesa molana þína, þeir eru bæði skemmtilegir og fræðandi. Ég vona að þeir eigi eftir að birtast hérna um ókomna framtíð, því ég á margt eftir ólært þegar kemur að íslensku.
En hvernig er það með þessar blessuðu gæsalappir?
Ég sé að þú notar enskar gæsalappir, eru þær íslensku ekki fyrst niðri og svo uppi? ,,Gæsalappir“ ?