Ágætur skólamaður ,sem ég hitti á förnum vegi við Bónus í Hafnarfirði í hádeginu í dag vakti athygli mína á því að popparinn Páll Óskar hefði tvívegis opinberað það sjónvarpi ríkisins á laugardagskvöld að hannn er illa haldinn af þágufallsýki. Þessi sami poppari bullar yfir okkur á næstum hverju kvöldi í sjónvarpinu um eitthvað sem sparisjóðurinn BYR kallar fjárhagslega heilsu, sem er rugl. Hvorki BYR né Páll eru hinsvegar við góða „málfarslega heilsu“ svo notað sé þeirra eigin orðfæri.
Ég heyrði Pál Óskar einu sinni spyrja: „Langar ekki öllum til Moskvu?“ í sjónvarpinu á laugardagskvöld. Hitt skiptið hefur farið framhjá mér, enda fylgdist ég lítt með Evróvisjón vitleysunni, sem ég svo kalla. Svo sitja kennarar í skólum landsins og reyna að kenna börnum að segja „mig langar “ en ekki „mér langar“. Svo kemur poppgoðið á vegum RÚV og brýtur þetta starf niður.
Það verður að ætlast til þess af Ríkisútvarpinu að það velji fólk til starfa sem hefur betri tök á móðurmálinu en þarna mátti heyra.
4 athugasemdir
Ekkert ping ennþá
Þorvaldur Sigurðsson skrifar:
18/02/2009 at 10:58 (UTC 0)
Málfarsmál snúast fyrst og fremst um þetta: Í upphafi talaði fólk á Íslandi ekki fullkomið mál og á því urðu breytingar þar til það varð að ósnertanlegum dýrgrip. Frá þeim tíma hefur málinu farið aftur. Hvenær þessi „vendipunktur“ var er hins vegar skilgreiningaratriði, en málfarsvöndunarmenn eru þó yfirleitt sammála að það hafi verið í barnæsku þeirra þannig að málið sem þeir töluðu í æsku sé rétt. Þeir sem eru svo ógæfusamir að vera fæddir síðar eru hins vegar bögubósar tali þeir öðruvísi. Þannig tók sögnin að langa með sér gervifrumlag í þolfalli í mínu ungdæmi en núna í þágufalli. Það hlýtur því að vera rangt. En hvað með breytingarnar sem urðu á umliðnum öldum? Færa þær málið til betri vegar? Í öndverðu voru miklu fleiri sérhljóð í íslensku en nú er. Eru þau þá hæfilega mörg núna og má ekki fækka eða er það eðlilegt að til dæmis e og i renni saman? Til forna tók sögnin að ljá með sér andlag í eignarfalli (að lána einhvers; lánaðu mér bílsins). Er það bull eða eðlileg breyting að hafa þolfall? Er svokölluð „þágufallssýki“ ,sem er gildishlaðið orð og á naumast rétt á sér vegna þess að það gefur til kynna að sumar málbreytingar eigi rétt á sér en ekki aðrar, ekki bara eðlileg þróun?
Nöldurseggur skrifar:
17/02/2009 at 11:24 (UTC 0)
Tja, hvað skal segja. Ég hef rætt nýlega við ansi marga kennara um það, sem kallað var réttritun þegar við vorum ungir, Eiður. Ef ég skil þeirra íslensku rétt, þá er hætt að kenna slíkt í Kennaraháskólanum (nú Háskóla Íslands, kennaradeild, held ég). Það fólk, sem innritast í kennaranám á sem sagt að kunna að skrifa og tala íslensku „rétt“. Þar við bætist, að sjónarhorn skólamanna til íslensku og „réttritunar“ hefur breyst ansi mikið, og afstaðan orðin töluvert mikið „frjálslegri“ en áður var. Það er hætt að telja þessa þágufallsnotkun, sem þú nefndir, alfarið ranga, svo dæmi sé tekið. Ég hef tekið eftir því að kennaramenntað fólk er oft á tíðum síst betur að sér í þessari „gömlu“ réttritun, sem þú og ég ólumst upp við, en ég og annað óskólagengið fólk. Þar á ég bæði við vanþekkingu á fallbeygingu orða, hvenær rituð eru tvö „n“ og hvenær maður segir „af“ og hvnær „að“ sem virðist orðið ansi mikið á reiki.
Ruth Fjeldsted skrifar:
16/02/2009 at 20:27 (UTC 0)
Poppgoðið lagði alveg sérstaklega áherslu á orðið „öllum“, þegar það sagði „það langar alveg örugglega ÖLLUM til Moskvu“
Flosi Kristjánsson skrifar:
16/02/2009 at 13:57 (UTC 0)
Kona úr Barðastrandasýslu skrifaði þættinum og …
Það er sjálfsagt að halda áfram að hamra á þessum efnum, Eiður, og ekki gefa eftir einn þumlung. Fólk vill tala rétt og finnst það eflaust vandræðalegt að vera staðið að hvers kyns hortittum og ambögum.
Undirritaður vekur ætíð kátínu síns heimafólks þegar hann fer að „leiðrétta“ fólk sem tjáir sig í útvarpi eða sjónvarpi. Menn vita sem er að slíkar aðfinnslur skila sér ekki. Hins vegar er gráupplagt að nota slíkan vettvang sem bloggið er til að ítreka hluti eins og þú nefnir. Þá má líka reyna að vinna gegn bullorðum og -orðasamböndum, eins og valkostur og fara erlendis. Þetta mætti gera með því að benda á hve hjákátlegt er að tala um Alþingisvalkosningar eða „að koma hérlendis“.