Margt var gott um fyrri hluta heimildamyndarinnar um það þegar þýskur kafbátur sökkti Goðafossi út af Garðskaga í nóvember 1944. Hún var vel og fagmannlega gerð. Það var hinsvegar nærri hámarki smekkleysis hjá sjónvarpi ríksins að sýna rétt á undan auglýsingu frá Eimskipafélagi Íslands þar sem sungið var : „Þá var hlegið við störfin um borð.“ Ótrúlegt.
Það sem einkum gaf þessari mynd gildi var ítarleg leit að gömlum kvikmyndum og ljósmyndum sem færðu hana nær okkur.Vel unnið verk sem bar góðan árangur. Nokkur lýti voru í texta. Tvisvar var talað um áhafnarmeðlimi, þegar betur hefði verið talað um skipverja. Einu sinni var talað um áhafnarmenn. Fleira mætti nefna.Verður ekki gert.
Á forsíðum blaða, sem brugðið var upp, Mogga og Þjóðvilja, sást að Mogginn hefur löngum haft eigin ritreglur. Þar var sagt: Þýzkur kafbátur sökti Goðafoss. Hefði átt að vera sökkti Goðafossi. Í fyrirsögn Þjóðviljans var sagt: Þýzkur kafbátur sökkvir Goðafossi. – Vitnað er í fyrirsagnirnar eftir minni, en efnisatriðin voru svona.
Skrítið fannst gömlum Garðbúa að heyra talað um þorpið Garð, en í sjálfu sér ekkert rangt við það.Þótt nú á dögum heiti þetta Sveitarfélgagið Garður, en hét áður bara Garðurinn.
Þessi mynd vakti minningu í huga þess er þetta ritar frá því er þessi hörmungaatburður gerðist. Guðmundur Guðjónsson, bifreiðarstjóri, móðurbróðir minn í Réttarholti í Garði átti leið til Reykjavíkur rétt eftir þetta. Ég sé hann fyrir mér sitjandi uppi á eldhúsborðinu á Skeggjagötu 19 í Norðurmýrinni og lýsa því hvernig þeir nokkrir félagar horfðu úr nýreistum Garðaskagavita á Goðafoss sökkva. Einkennilegast fannst mér, að heyra að skipið hefði risið upp á endann og sokkið þannig. Það olli nýlega fimm ára snáða miklum vangaveltum. Í kynningu á myndinni sýnist mér að rætt verði í seinni hlutanum við heiðursmanninn Guðna Ingimundarson frá Garðsstöðum, sem var örugglega einn þeirra sem var uppi í vitanum þennan örlagaríka dag.
Þessi mynd vakti líka aðra minningu frá því fyrr á árinu 1944 ,þegar sá sem þetta ritar var fjögurra ára. Foreldrar mínir höfðu farið í leikhús, – eitthvað sem gerðist kannski einu sinni eða tvisvar á ári. Iðnó var þá eina leikhúsið. Á leiðinni úr Iðnó á leið í strætó, Njálsgötu – Gunnarsbraut á Lækjartorgi,fundu þau karlmannsúr í Lækjargötunni , armbandsúr eins og þá var kallað. Þau vildu koma úrinu til skila og fylgdust með Tapað-Fundið í smáauglýsingum Vísis. Þar var nokkru síðar auglýst eftir úri sem hefði tapast í grennd við Iðnó Við höfðum þá ekki síma. Það gerðist ekki fyrr en tíu árum síðar. En farið var til góðra granna og hringt. Þetta reyndist úrið. Dætur eiganda komu og sóttu það. Minnist nú ekki fundarlauna eða mikils þakklætis. Er reyndar næasta viss um það var ekki eigandi úrrsins sem glataði þvi, – heldur miklu yngra fólk. Eigandi úrsins var Hafliði Jónsson fyrsti vélstjóri á Goðafossi sem fórst svo með skipi sínu í nóvember þetta sama ár.
Snilldarverk Jökuls Jakobssonar Hart í bak var svo á dagskrá næst á eftir myndinni um Goðafoss, en baksvið og grunnur þess verks eru örlög og harmsagan um okkar fyrsta Goðafoss. Umdeilanleg efnisröðun á dagskrá að ekki sé meira sagt. Þar fór stórleikarinn, minn góði vinur Suðurnesjamaðurinn Gunnar Eyjólfsson burðarásinn. Sá hann reyndar fyrst á sviði í Gúttó í Garðinum sumarið 1948. svona er maður orðinn Gamall.. Þá fór flokkur ungra leikara um landið og sýndi held ég Candide, Þau kölluðu sig Sex í bíl,Gott ef bíllinn varekki hálfkassabíll, amerískur Reo. Líklega gengi það ekki núna að kalla leikflokk Sex í bil. 1948 voru líklegar næsta fáir sem vissu að enska orðið sex er ekki það sama og sex á íslensku.
Skildu eftir svar